Edukacja w Zambii
Zambijski system edukacji ma strukturę 7–5–4, co oznacza: 7 lat w szkole podstawowej, 2 i 3 lata odpowiednio w gimnazjum i szkole średniej oraz 4 lata na uniwersytecie. Teoretycznie intencją władz jest, aby edukacja szkolna była obowiązkowa dla wszystkich. Niestety, wiele biedniejszych dzieci zmuszonych jest ją porzucić.
Edukacja na poziomie podstawowym (w szkołach publicznych) jest bezpłatna. Rozpoczyna się w wieku 7 lat, choć zdarza się, że już 6-latki rozpoczynają tam swoją naukę. Kończy się egzaminem państwowym. Pierwsze 2 lata po szkole podstawowej spędza się w gimnazjum. Po tym czasie wielu uczniów wyjeżdża w poszukiwaniu pracy, ponieważ dominuje przekonanie polegające na przeświadczeniu, że zdobyli już przyzwoite wykształcenie. Ci, którzy zdecydują się na naukę w szkole średniej, muszą najpierw napisać przejściowy egzamin selekcyjny.
Zambii udało się osiągnąć poziom ukończenia powszechnej szkoły podstawowej zbliżony do powszechnego – statystyki krajowe wskazują, że klasę 7 kończy 91,8% uczniów. Jednak wskaźniki przejścia ze szkoły podstawowej do średniej nadal utrzymują się na niskim poziomie, tj. 67,5%. Dzieje się tak głównie ze względu na brak miejsc dla wszystkich absolwentów szkół podstawowych. Innymi barierami dla dzieci pragnących rozpocząć kolejny etap edukacji są opłaty szkolne wprowadzone w klasie 8, koszty związane z edukacją (podręczniki, mundurki) oraz nierzadko duże odległości do szkół – placówki publiczne budowane są najczęściej w pobliżu dużych miast. Problematyczny jest również brak możliwości pomocy rodzinie w utrzymaniu gospodarstwa w czasie, który poświęca się na zdobycie wykształcenia.
W przypadku dziewcząt istnieją też utrudnienia związane z: brakiem urządzeń do higieny menstruacyjnej, niską wartością, jaką niektóre społeczności przypisują dziewczętom otrzymującym wykształcenie średnie, nastoletnią ciążą i małżeństwem dzieci.
Zdając sobie sprawę z wagi problemu, rząd Zambii zobowiązał się przeznaczyć więcej środków na sektor edukacji – w celu rozszerzenia dostępu do szkolnictwa podstawowego, średniego i wyższego. Edukacja jest postrzegana jako główny czynnik walki z ubóstwem i głodem. Pomimo wzrostu liczby zapisanych do szkół uczniów oraz wskaźników ukończenia szkoły podstawowej jakość edukacji pozostaje niska. Pokazuje to, że ogromnym wyzwaniem jest również podniesienie jakości: pracy nauczycieli, materiałów do nauczania i zarządzania szkołą.
Na szczęście niektóre dzieci mają dostęp do szkół prowadzonych przez placówki misyjne. Wyposażenie klas jest zwykle lepsze niż w szkołach publicznych. Kadra pedagogiczna także jest bardziej wykształcona. Dla wielu okazuje się to szansą na lepsze życie.
Źródła: unicef.org | scholaro.com | globalpartnership.org
